Dr. Tahir Tamer Kumkale
tamer@kumkale.net
|
Kitaplarımdan seçmeler...
Amazon'da kitaplarım
|
| PATNOS’TA HALDİ TAPINAĞI ANIT SÜTUNLARININ HİKAYESİ |
|
Bu yazımı Facebook'ta beğenmek veya bir arkadaşınıza göndermek (tavsiye etmek) için:
|
 |
Bir milletin yükselmesi için ilim, san’at fikri ve iktisadi ilerlemeler ne derece mühim ise ordu da bu ehemmiyete paralel ehemmiyette tanınmalıdır. Mazide nice yüksek medeniyetler görülmüştür ki, muhafaza ve müdafasında kusur edildiği için istilalar altında çiğnenmiş ve yıkılmıştır.-Gazi Mustafa Kemal Atatürk (1930) |
VAN İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜNE
KONU: Patnos’ta bulunarak Van Urartu Müzesine
Taşınan anıt taşlar hakkında
İLGİ : a. https://www.haberler.com/2-bin-800-yillik-2-stele-van-a-getirildi-7494372-haberi/
2 Bin 800 Yıllık 2 Stele Van’a Getirildi – HABERLER.COM
http://www.haberler.com
Van Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından Ağrı Patnos Tugay Komutanlığı askeri alanında bulunan Urartu medeniyetine ait 2 bin 800 yıllık 2 stele Van Müzesine getirildi.
b.http://www.karar.com/hayat-haberleri/2-bin-800-yillik-2-stel-muzeye-getirildi-21951
2 bin 800 yıllık 2 stel müzeye getirildi
http://www.karar.com
Van Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından, Patnos Tugay Komutanlığı yerleşkesinde bulunan Urartu medeniyetine ait 2 bin 800 yıllık iki stel Van Müzesine getirildi.
c.http://www.milliyet.com.tr/bin-815-yillik-tanri-haldi-kapilari-van-yerelhaber-877147/
BİN 815 YILLIK TANRI HALDİ KAPILARI VAN MÜZESİ’NE …
http://www.milliyet.com.tr
Kültür ve Turizm Van İl Müdürlüğü ile Müze Müdürlüğü tarafından başlatılan çalışmalar neticesinde, Urartulara ait bin 815 yıllık Tanrı Haldi kapıları, il V
d.https://www.haberler.com/2-bin-800-yillik-steller-muzeye-getirildi-7494833-haberi/
2 Bin 800 Yıllık Steller Müzeye Getirildi – haberler.com
http://www.haberler.com
2 Bin 800 Yıllık Steller Müzeye Getirildi GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ: – Tarihi stellerden görüntü- Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer Aktuğ’un incelemesi- Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer …
e.https://www.star.com.tr/kultur-sanat/2-bin-800-yillik-steller-muzeye-getirildi-haber-1042738/
2 bin 800 yıllık steller müzeye getirildi – Son Dakika Sanat Haberleri | STAR
http://www.star.com.tr
Van Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından, Patnos Tugay Komutanlığı yerleşkesinde bulunan Urartu medeniyetine ait 2 bin 800 yıllık iki stel Van Müzesine getirildi.
f. https://sonsoz.com.tr/2-bin-800-yillik-2-stele-vana-getirildi/
2 bin 800 yıllık 2 Stele Van’a getirildi • Sonsöz Gazetesi
sonsoz.com.tr
VAN-Van Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından Ağrı Patnos Tugay Komutanlığı askeri alanında bulunan Urartu medeniyetine ait 2 bin 800 yıllık 2 stele
g.https://www.haber3.com/kultur-sanat/2-bin-800-yillik-2-stele-van039a-getirildi-haberi-3420714
2 Bin 800 Yıllık 2 Stele Van’a Getirildi
http://www.haber3.com
VAN Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından Ağrı Patnos Tugay Komutanlığı askeri alanında bulunan Urartu medeniyetine ait 2 bin 800 yıllık 2 stele…
Sayın Muzaffer Altuğ;
Bu yazıyı Internet üzerinden yaptığım bir incelemede Patnos Sunay Garnizonu sınırları içinde kalan Kot Tepe ve Aznavur Tepede bulunan tarihi sütunların Van Urartu Müzesine taşınmasına dair ilgi yazıları okumam üzerine yazıyorum.
Bu konuya yakinen şahit olan bir kişi olarak tarihe ışık tutacak bazı bilgileri sizinle paylaşmak istedim.
İsmim Tahir Tamer Kumkale. Emekli Kurmay Albayım. Tarih doktoru ve yazarıyım. 1966 yılında Topçu subayı olarak Harbokulundan mezun olduktan sonra iki kez Patnos’ta görev yaptım. İlki 1969-1972 yılları arasında 12 Tüm .Top.Alayı 71 inci Top.Taburunda Batarya Komutanlığı idi. Diğeri ise 1989-1991 yıllarında ayni kışlada 243 ncü Mekanize Alay ve Kışla Komutanlığı idi.
İlk görevimde Kot Tepe ve Aznavur Tepe çok dikkatimi çekmişti. Tamamen askeri alanda kaldığı için siviller giremiyordu. Bir bakıma tarihi alandaki yağma da önlenmiş oluyordu. O tarihte dikkatimi çeken husus Kot Tepedeki tapınağın Urartulara ait olduğu bilinmesine rağmen tepede gelişi güzel dağılmış devasa yazılı taşların üzerine bilinçli bir şekilde Ermeni haç işareti kazınmış olmasıydı. Yine dikkatimi çeken bir diğer husus Kot Tepenin şimdi cephaneliklerin olduğu bölümünde eski bir şehir harabesi olduğu izlenimi veren düzenli taş yığınları idi. Kanaatimce tapınmak için gelenlerin konakladıkları ve bir müddet yaşadıkları bir köy kalıntısı gibi idi. Buradan geniş basamaklı merdivenlerle yukarıya çıkıldığını gösteren belli belirsiz merdiven izleri vardı.. Aşağıdan bir şey anlaşılmamasına rağmen yukarıdan bakışla bu husus daha belirgin olarak ortaya çıkıyordu.
20 yıl sonra tekrar ayni bölgeye Alay Komutanı olarak atandığımda Kot Tepe eteklerinde 8 inci Kolordu Cephaneliği inşa edilmişti ve bölge kolorduya bağlı bir müfreze kontrolunda idi. Yine Aznavur tepenin Kuzey eteklerine Kolorduya bağlı Akaryakıt Bölüğü konuşlanmıştı.
Cephanelik inşaatında müteahhit firma çalışanlarının inşaatlarda Kot Tepe eteklerindeki kalıntılarda bulunan taşları kullandığı hususunu Belediye Başkanı İhsan Çelik Beyden bir sohbet esnasında dinlemiştim.
Bu arada Sunay Garnizonu içinde bilhassa kışla içi yollarındaki su menfezlerinin üzerlerinde müteahhitlerin tapınaktaki yazılı taşlardan kullandıklarına şahit olmuştum. Alay komutanlığım zamanında böyle 3 adet taşı söktürmüş ve Kot Tepeye taşıtarak tapınak kalıntıları içinde bulunmasını sağlamıştım.
1991 yılı baharında yerden karlar yeni kalkmıştı. Haritada siyahla “TOPLU MEZAR ALANI” olarak gösterdiğim alanda Tank Taburu için 25 Metrelik “Atış Hazırlık Alanı” inşası esnasında toprağın 20-25 cm altında külle kaplı içinde ufalanmış küçük küçük insan kemikleri ve eski kırık dökük tabak ve çanakların bulunduğu bir bölgeye rastlandı. Kül gibi bir madde ile kaplıydı ve kazma sapı bırakıldığında kendi kendine dibe gidiyordu. Alay Mehmetçik manevrasına hazırlanıyordu. Askeri konular dışında uğraşacak zamanımız yoktu. Açılan çukuru kapattırdım ve bir levha asarak antik eserler olabileceğini ve bölgeyi kullanmamalarını istedim. Bir daha da ilgilenme fırsatım olmadı.
Sayın Altuğ;
Çabalarınızla ait olduğu yere sevk edilen anıt taşlar ile ilgili gelişme ise şu şekildedir. 1990 yılı yaz aylarında 243 üncü Mknz. Alay Kışlası içinde bulunan 8 nci Kolordu Cephanelik Müfrezesi ile kurduğumuz telsiz irtibatını takviye amacı ile Alay Santralı ile Müfreze Komutanını bir birine bağlayan bir telefon hattı kurmamız emredildi. Direkler Elazığ'da Kolordu Fabrikasında hazırlandı ve iki teknik elemanla bize gönderildi. EK-1 Haritada görülen güzergah üzerinde direkler Alay Karargahından başlamak üzere dikilirken haritada işaretli yerde teknik heyet toprağın 50 santim altında rastladıkları sütunlardan dolayı güzergah değiştirmek istediklerini bildirdiler. Hemen o bölgeye gittim. Gerçekten 7-8 metrekarelik bir yerde toprak kazılamıyordu. Önemli bir şey olduğu kesindi. Sonunda bölgeyi dikkatle kazdırdım. Ve toprağın 50 cm. Altında EK-2 Krokide gösterdiğim şekilde 2 Sütun ve bir sütun altlığını bulduk. Sütunların bacaklarının bu altlığa takılacağı anlaşılıyordu. Dolayısı ile ikinci altlığında olması lazımdı. Çevreyi çok dikkatli taramamıza rağmen bu ikinci altlık bulunamadı.
Önemli bir bulgu olduğu anlaşılıyordu. 3000 yıl öncesinden bu tonlarca ağırlığındaki yekpare sutunlar buraya neden ve nereden gelmişti. Ve de o günün şartlarında bunlar nasıl taşınmıştı? Garnizon Bölgemiz Süphan dağına mücavir volkanik bir yapıda idi ve bölgede bu büyüklükte yekpare bir taş bulmak imkansızdı. Demek ki çok uzaklardan geliyordu.
Çıkan taşların fotoğraflarını çekip tutanak tuttuk. Askeri kanaldan üstlerimi bilgilendirerek ne yapacağımızı sordum. Ayrıca Patnos Kaymakamlığına resmen yazı ile başvurarak devletin resmi kanallarını devreye sokmasını istedim.
Vilayet ve İçişleri kanalından bir sonuç alamayınca konulara vakıf Arkeoloji mezunu bir yedek subayımızı doğrudan Kültür Bakanlığına göndererek birinci elden bulunan eserlere sahip çıkılmasını istedik. Bu girişimden de bir sonuç alamadık. Sonunda 12. Tümen Komutanı Tümg. Rasim Betir’in emri ile bu taşlar ait olduğu yere alınıncaya kadar kışlalarda muhafaza alına alınacaktı. Altlığı olan sütunu Patnos’ta 243ncü Mknz. Alay Komutanlığı önündeki Nizamiye girişine diktik. Etrafını zincirle süsledik ve bizden sonrakilere bilgi vermek üzere üzerine tanıtıcı pirinç bir levha taktık. İkinci sütun için özel bir altlık yapıldı ve Ağrıda 12 Tümen Karargahı binasının giriş kapısının önüne dikildi. Birliğim Zırhlı Alay olduğundan tank kurtarıcılarını kullanarak bu taşları çok rahat bir şekilde kaldırıp kullandık.
Resimlerde benimde içinde olduğum 243 ncü Mknz Alay Kh. önündeki büyük sütunun önünde duran ve üzerinde Kot Tepede üç sütunu ifade eden şekillerin olduğu yarım sütunun hikayesi ise şöyledir.
Her iki sütun çamur ve paslarından temizlenmiş ve ilgili alanlara dikilerek muhafaza altına alınmıştı. Bunu takiben Patnos’un Malazgirt çıkışındaki kenar mahallelerinden birinde bir evin bahçe duvarı olarak kullandığı yığma taşları arasında bu taşın olduğunu Tank Taburundan bir subay görmüş ve bana hemen haber iletti. Hemen belediye başkanını da yanımıza alarak alarak bu eve gittim. Ev sahibinden “Bu benim özel bahçemde duruyordu. Ve boşuna yer kaplıyordu. Kaldırıp götüremediğim için bahçe duvarının bir kısmı olarak kullandım” cevabını aldık. Makul karşıladık. Bu vatandaşın bahçesinin taştan boşalan kısmını briketle ördürdüm. Ve bu yarım taşı da alıp Alay Karargahının önüne diktim.
25 yıl sonra bu anıt taşların ait olduğu yere gitmiş olmasından çok memnun oldum. Keşke ilgililer biz müracaat ettiğimizde sahip çıksalardı.
Sayın Altuğ;
1990’ların o günlerinin hatırasını yansıtan bir kaç resmi Ek olarak gönderiyorum.
Başarılarınızın daim olmasını diler selam ve sevgilerimi sunarım.
Dr.Tahir Tamer Kumkale
tamer@kumkale.net
0533 5524882
EKLER: 1 Harita,1 Kroki ve 10 fotoğraf
This entry was posted on Ekim 14, 2018.
Yorum bırakın
Dr. Tahir Tamer Kumkale
16 Ekim 2018 Salı |
|
|
